Tatabánya. Aradi Vértanúk (Plac Aradskich Męczenników - 130 m na płd. od skrzyżowania ulic Rákóczi i Győri). 13 kopijników poświęconych trzynastu węgierskim generałom zamordowanych w 1849 r. przez władze Cesarstwa Austro-Węgier. Pomnikowe rzeźby wzorowane na starowęgierskich słupach nagrobkowych wykonał w 1998 r. artysta ludowy z Tata, Cs. Kiss Ernő (ur. 1929 r.). Współrzędne GPS: 47°35'34.41''N x 18°23'26.09''E
Tatabánya to 70-tys. miasto położone 55 km na zachód od Budapesztu. Jest to równocześnie najsilniejszy po stolicy ośrodek polonijny na Węgrzech. Tamtejsza polska społeczność lokalna postanowiła w 66. rocznicę Wybuchu Powstania Warszawskiego uczcić pamięć tragicznych Ofiar Katynia 1940 i Smoleńska 2010. W śródmiejskim parku, na pl. Aradskich Męczenników postawiono drewnianą kolumnę, wzorowaną na starowęgierskich słupach nagrobkowych.
Na podniośle patriotycznej uroczystości zabrakło oficjalnych przedstawicieli Polskiej Rzeczpospolitej. Ta haniebna ignorancja obecnych rządzących w zasadzie nie dziwi. Dla nich "polskość to nienormalność" (Tusk), a czczenie miejsc Pamięci Narodowej nazywają "pomnikomanią" (Zdrojewski).
Oto co pisze na temat uroczystości w Tatabánya pan Konrad Sutarski z Budapesztu:
Istnieje w Tatabányi plac Aradskich Męczenników (Aradi Vértanúk), ustanowiony na cześć przywódców antyhabsburgskiego zrywu węgierskiego lat 1848-49, bohaterów skazanych na karę śmierci po upadku powstania. Generałów zamordowanych w węgierskim wówczas mieście Arad przez aparat terroru cesarza Franciszka Józefa było ich trzynastu. Dlatego na tatabańskim placu - będącym właściwie śródmiejskim parkiem - znajduje się trzynaście wyrzeźbionych z drewna słupów pamiątkowych - wykonanych na wzór starowęgierskich ►słupów nagrobkowych, zwanych drzewcami kopijnymi (kopijnikami).
W tym to miejscu, nieopodal, postawiony został - i w niedzielę, 1 sierpnia 2010 r. odsłonięty - podobny, drewniany słup pamiątkowy, poświęcony polskiej podwójnej tragedii katyńskiej - 1940 i 2010 roku - pierwszy na Węgrzech, dzieło artysty ludowego z Tata, Ernő Cs. Kissa. Słup ten - podobnie jak trzynaście wcześniejszych - został wyrzeźbiony dystyngowanie, z pięknem umiaru. Głowica zakończona jest polską rogatywką wojskową, a na wysokości serca widnieje polski orzeł narodowy. U stóp pomnika trzepotały na wietrze, osadzone w ziemi, polskie i węgierskie chorągiewki.
Uroczystość zapoczątkowana została hymnami narodowymi Węgier i Polski, a przemówienia - organizatorów: przewodniczącego Samorządu Mniejszości Polskiej w Tatabányi dr. Józsefa Zábráczkiego i przedstawiciela miejscowego Stowarzyszenia Ochronnego dr. Miklósa Petrássyego, a poza tym także dyplomaty węgierskiego - pracownika Ambasady RW w Warszawie radcy Imrego Molnára - koncentrowały się na problematyce II wojny światowej, katyńskiej zagłady oraz wielowiekowej przyjaźni polsko-węgierskiej.
Poświęcenia odsłoniętego pomnika dokonał tytularny kanonik miasta ks. László Nagy. Towarzyszyła świętu muzyka Chopina, Schuberta i Bacha, recytowane były wiersze katyńskie.
Licznie zgromadziła się ludność miasta, obecni byli przedstawiciele Polonii, obecne było także przedstawicielstwo Wojewódzkiego Garnizonu Wojska Węgierskiego i poczet sztandarowy historycznego polonijnego Legionu im. gen. Józefa Wysockiego.
-- Konrad Sutarski, Budapeszt, 3 sierpnia 2010
Tatabánya, 1-08-2010, niedziela, godz. 17:30. Pomnik Katyński. Kopijnik (drewniany słup pamiątkowy, wyk. Ernő Cs. Kiss), odsłonięty i poświęcony polskiej podwójnej tragedii katyńskiej - 1940 i 2010. [foto: dr Zábráczki József]
Tatabánya. Uroczystość odsłonięcia Pomnika Katyńskiego, 1-08-2010, niedziela, godz. 17:30. [foto: dr Zábráczki József]
Tatabánya. Pomnik Katyński. Kopijnik (kopjafa) - drewniany słup pamiątkowy, wyk. Ernő Cs. Kiss ►foto
Zaproszenie na uroczystości odsłonięcia i poświęcenia Pomnika Katyńskiego w Tatabánya, 1-08-2010, niedziela, godz. 17:30. W czerwonej ramce zaznaczony tekst wyryty na pomniku. [foto: dr Zábráczki József]
Samorząd Mniejszości Polskiej w Tatabánya (Węgry/Hungary)
Lengyel Kisebbségi Önkormányzat
2800 Tatabánya, Béla király körtér 57.
[przewodniczący: dr Zábráczki József]
Komentarze