17 września 2009 r. - 70. rocznica zbrojnej agresji Rosji na Polskę
"Modlitwa obozowa"¹
O, Panie , któryś jest na niebie,
Wyciągnij sprawiedliwą dłoń!
Wołamy z cudzych stron do Ciebie
O polski dach i polską broń.
O, Boże, skrusz ten miecz,
Co siekł nasz kraj,
Do wolnej Polski nam
Powrócić daj!
By stał się twierdzą nowej siły
Nasz dom, nasz dom. (ref. x2)
O, usłysz, Panie skargi nasze,
O, usłysz nasz tułaczy śpiew!
Znad Warty, Wisły, Sanu, Bugu
Męczeńska do Cię woła krew !
O, Boże, skrusz ten miecz,
Co siekł nasz kraj,
Do wolnej Polski nam
Powrócić daj!
By stał się twierdzą nowej siły
Nasz dom, nasz dom. (ref. x2)
♦ ♦ ♦
Szymbark, niewielka wieś w gminie Stężyca, na południowym skraju Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, położona w odległości ok. 1 km od drogi krajowej nr 20 z Gdyni do Kościerzyny (po jej północno zachodniej stronie; współrzędne GPS: N 54°13'11'' x E 18°06'10''). 1,5 km na północny wschód rezerwat przyrody "Szczyt Wieżyca" (329 m n.p.m.), z wieżą widokową. 10 km na południe, Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie. Samą wieś od paru lat rozsławia "domek do góry nogami" ("dom na głowie") oraz najdłuższa deska na świecie (36,83 m, 1100 kg, z daglezji). Atrakcji jest dużo więcej, ale dziś interesuje mnie coś szczególnie wyjątkowego:
Dom Sybiraka [z ok. 1770 r.]
Drewniany dom jest darem polskiej wspólnoty ze wsi Zapleskino (360 km na północny wschód od Irkucka), oddalonej od Szymbarka o 8100 km. To w takim domu mieszkali jedni z pierwszych polskich zesłańców na Syberię, konfederaci barscy. Obecnie jest Izbą Pamięci, pokazującą życie Polaków na zsyłce. W pobliżu Domu Sybiraka, rekonstrukcja gułagowej wieży strażniczej, "las śmierci" z tabliczkami nazw miejscowości zesłań, najczęściej dożywotnich. Stoi też tam pociąg z czerwoną gwiazdą, taki jakim przewożono Sybiraków tysiące kilometrów. Podobno jest to jedyny taki skansen na świecie...
Dom Sybiraka, z ok. 1770 r., Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku
Pociąg syberyjski w Szymbarku (fot.: www.cepr.pl)
Szymbark. Pociąg syberyjski i fragment rekonstrukcji gułagu (ogrodzenie i wieża wartownicza). W takim wagonie przewożono około 50 osób (było w nim jeszcze miejsce na piec - kozę oraz otwór w podłodze do załatwiania potrzeb fizjologicznych). Podróż w takich warunkach trwała od miesiąca do pół roku.
(fot.: www.cepr.pl)
List z Ostaszkowa, 29 grudnia 1939 r. (fot.: sobisz.blogspot.com)
List z Ostaszkowa, 29 stycznia 1940 r. (fot.: sobisz.blogspot.com)
Szymbark, kościół pw. św. Rafała Kalinowskiego
VI Światowy Zjazd Sybiraków, Szymbark, 17 września 2009 r. [fot.: W. Drewka]
"Operacja Polska" - mord NKWD w 1937 - 1938 r.
Ze specjalnego rozkazu operacyjnego NKWD ZSRS nr 00485 z dnia 11 sierpnia 1937 r., podpisanego przez ludowego komisarza (ministra) spraw wewnętrznych ZSRS Nikołaja Jeżowa - rozstrzelano 111 091 Polaków.
Polacy zesłani na Sybir w latach 1940 - 1941:
| I deportacja |
10 lutego 1940 r. |
220 000 osób |
| II deportacja |
13 kwietnia 1940 r. |
320 000 osób |
| III deportacja |
30 czerwca 1940 r. |
240 000 osób |
| IV deportacja |
20 czerwca 1941 r. |
300 000 osób |
We wrześniu 1939 r. wzięto do niewoli 250 000 żołnierzy. Wiosną 1940 r. NKWD zamordowało w Katyniu, Twerze, Charkowie... blisko 22 000 oficerów, policjantów i urzędników państwowych.
W latach 1939 - 1956 zesłano na Sybir około 2 000 000 polskich obywateli.
Po wojnie wróciło do Polski około 500 000 osób.
"Wielki Piątek"
Kobieta, której nie stać na kir i żałoby,
Lecz z której twarzy czytasz całą Mękę Pańską,
Jak senna w Wielki Piątek idzie Świętojańską
i dziecko wynędzniałe prowadzi na Groby.
I nagle zobaczyła: zamiast kwiatów - skała
I nie pachną hiacynty, nie widzi przybrania.
I wtedy ta kobieta kamienna zadrżała,
Że może po tej śmierci nie być zmartwychwstania.
Lecz oto dźwięk przecudny spłynął w ciszę głuchą
I z chóru lekko zstąpił anioł urodziwy,
I tej trupiej kobiecie powiedział na ucho:
"Im cud jest bardziej trudny, tym bardziej prawdziwy".
Jan Lechoń ( - Stanisławie Kuszelewskiej)
- czynne 1 IV - 31 X - pon./sob. 9:00-19:00, w niedz. i święta 10:00-19:00;
1 XI - 31 III - do 17:00
"Akcja Polska" - mord NKWD w 1937 - 1938 r.:
¹Autorem słów i melodii do pieśni "Modlitwa obozowa" jest Adam Kowalski, pieśń zacytowana u góry artykułu, powstała w 1939 r., w obozie dla internowanych żołnierzy Wojska Polskiego, w Bals, w Rumunii.
